Unieke samenwerking gemeente Eindhoven, Ergon en STE Languages

Wie moet vluchten voor oorlog laat niet alleen huis en haard achter, maar is ook gedwongen om een nieuw leven op te bouwen. In Eindhoven hebben drie partijen de handen ineengeslagen om gevluchte Oekraïners daarbij te helpen. De gemeente Eindhoven, drie werkgevers (AVT Wiring & Connecting, Team Duurzaam en Ergon) en STE Languages zorgen er samen voor dat mensen niet alleen naar werk begeleid worden, maar ook de Nederlandse taal leren. Bijzonder daarbij is dat de taaltraining plaatsvindt op de werkvloer.

Namens gemeente Eindhoven is Duco Roggen aangesteld als projectcoördinator arbeidsparticipatie Oekraïners Zuidoost-Brabant. Hij vertelt hoe dit project ontstaan is: ‘In het begin dachten we nog: de oorlog is zo voorbij en dan gaan de Oekraïners weer terug. Al snel bleek dat niet het geval en wilden de Oekraïners werk gaan zoeken. De ingang voor werkzoekende Oekraïners in regio Zuidoost-Brabant is Huis Naar Werk. Daar worden de Oekraïners door het Werkgelegenheidsteam (WGT) van de gemeente Eindhoven begeleid naar werk. Er is gekozen voor een aanpak waarbij de gemeente zelf een proactieve rol heeft. Eindhoven is daarin uniek. In veel gemeenten worden vluchtelingen verwezen naar uitzendbureaus. Wij vonden het belangrijk om juist betrokken te blijven bij het proces.

Uiteindelijk hebben we een groot aantal Oekraïners kunnen begeleiden naar betaald werk bij verschillende werkgevers. Zo is een groep aan de slag gegaan met kabelbomen bij AVT Wiring & Connecting. Een andere groep is actief in het installeren van zonnepanelen bij Team Duurzaam. En bij Ergon werken Oekraïners in de wasserij, de kwekerij en bij Paccar Parts. Bij deze drie werkgevers is werk gecombineerd met het aanbieden van taaltraining.’

Het belang van taal
Werk is een eerste stap naar een nieuw leven, maar de taal spreken is ook belangrijk. Duco: ‘We hebben de Oekraïners daar actief bij betrokken. We hebben ze letterlijk gevraagd hoe zij hun toekomst zien, waar ze willen wonen en of ze de taal willen leren. Hoewel ze konden kiezen tussen Engels en Nederlands, lag de voorkeur vooral bij het Nederlands. Die mensen zijn dus heel gemotiveerd om hier een leven op te bouwen en dat willen we graag faciliteren.’

Die motivatie wordt herkend door Jeroen Wissink, manager businessunit Mens & Werk bij Ergon: ‘De Oekraïners die bij ons werken hebben een prima arbeidsethos, maar de communicatie is soms lastig. Veel van hen spreken geen andere taal dan Oekraïens of Russisch. Voorheen werkten we veel met vertaalapps en vertalingen van werkinstructies. Dat helpt wel, maar het is fijn om bepaalde basisvaardigheden te leren, al is het maar om elkaar te begroeten in de kantine. Een gerichte taaltraining helpt enorm in het dagelijks contact.’

Persoonlijke aandacht
De taaltraining wordt verzorgd door STE Languages. Ongeveer 40 Oekraïners krijgen 30 weken lang 2 uur per week taaltraining. Dat gebeurt bij de werkgever op locatie. De deelnemers zijn verdeeld over groepen van zes tot acht personen, zodat er voldoende ruimte is voor persoonlijke aandacht. Namens STE Languages heeft Mathilde Lageman dit project opgezet. Mathilde: ‘De lokale taal spreken is van cruciaal belang als je in een vreemd land een nieuw leven wilt opbouwen. Hoe eerder je daarmee begint, hoe beter. Deze pilot laat zien dat een taaltraining snel opgezet kan worden als je allemaal hetzelfde doel hebt. En dat is alleen maar helpend voor de deelnemers.’

Hoe nu verder?
Dit project is een pilot die medio 2023 geëvalueerd wordt. Niet alleen Ergon, de gemeente Eindhoven en STE Languages gaan dan rond de tafel, ook de cursisten krijgen alle ruimte om hun ervaringen te delen. Duco: ‘Als gemeente willen we natuurlijk weten wat het ons brengt. Dat lukt het beste als je daar de deelnemers zelf actief bij betrekt. We kunnen er nu nog geen harde conclusies aan verbinden, maar de eerste ervaringen zijn positief. Het is opmerkelijk hoe goed de deelnemers na een paar weken training al Nederlands praten.’

Ook bij STE Languages zien ze het effect van de taaltraining. Mathilde: ‘Nog voor de start van de trainingen zijn we met de taaltrainers op de werkvloer kennis gaan maken met de cursisten. Hier zagen wij gedreven en gemotiveerde mensen en een dergelijke instelling is echt nodig bij het leren van een nieuwe taal. Om van het absolute beginniveau naar A1 te komen is veel inspanning nodig van zowel cursisten als docenten. Huiswerk maken, meedoen in de les, het inzetten van de juiste trainers, zelfs een trainer met Oekraïens als moedertaal en passend lesmateriaal hebben zeker tot succes geleid. Met deze trainingen is de eerste stap gezet naar basisgebruiker Nederlands.’  

Bij Ergon ten slotte, zijn de tussentijdse ervaringen eveneens positief. Jeroen: ‘We zien betrokken medewerkers die zich opgenomen en gewaardeerd voelen. Dat draagt aanzienlijk bij aan de integratie van de Oekraïners en dat sluit heel mooi aan op de missie van Ergon als sociaal ontwikkelbedrijf. Samen met de gemeente Eindhoven en STE Languages kunnen we de gevluchte Oekraïners zo helpen om een nieuwe toekomst op te bouwen.’